De Melen

HET KATTOEMS MELEKEN

Eind augustus 2021 werd ik gecontacteerd door Jeffrey De Weyer met de vraag of Roosdaal eigen streekproducten heeft. Jeffrey werkt als chocolatier bij Belcolade in Erembodegem en speelt met het idee om een chocoladen streekproduct te maken voor Roosdaal. Hij komt in november immers wonen in de nieuwe wijk in de Driebek op Kattem.

Na een kort gesprek is hij er snel van overtuigd om een lokaal product te maken voor Kattem. De molen van Kattem zou het onderwerp worden.

In 2022 is 250 jaar geleden dat de molen werd gebouwd en 175 jaar geleden dat hij werd verplaatst naar het hoogste punt van Kattem. De molen van Kattem werd in 1772 gebouwd in de hof van het huis van de landmeter in de Herststraat op de hoek met het Hazeveld. Het was een houten korenwindmolen en de beste molen van de streek. In de lente van 1847 werd de molen verhuisd naar de zavelputten - het hoogste punt van Kattem in de Keistraat. Deze verhuis duurde 8 weken en gebeurde door de molenaar Petrus Franciscus Menschaert. Vier boerenpaarden en een paar kloeke Kattemse mannen trokken de molen over ronde balken naar zijn eindbestemming aan de zavelput.

Dit spektakel bracht veel kijklustigen naar Kattem, zelfs uit Engeland, Frankrijk, Nederland en Duitsland. Hier draaide de molen tot 1937.

De Engelse soldaten beschoten in 1940 de molen vanuit Okegem om deze onbruikbare te maken voor de Duitsers. In 1941 werd hij gesloopt.

Als herdenking aan onze molen lanceren we na 250 jaar een nieuwe versie van de molen: “Het Kattoems Meleken”.

Team Kattoem nam de zware taak op zich om de juiste smaak te kiezen voor een Kattemse pranille. De vulling moest zeker flamboos en peterselie bevatten omdat deze jarenlang massaal in Kattem geteeld werden.

Jeffrey ging aan de slag en schakelde al vlug zijn collega Michaël Magdelyns – woont ook in Kattem – om hem te helpen bij de samenstelling van de vulling voor onze pranille. Er werden proefverslagen gemaakt, met opmerkingen, aanpassingen, suggesties, …

Na enkele proefavonden in september vonden we de juiste creatie. “Het Kattoems Meleken” was geboren! De vulling werd uiteindelijk een ganache met een uitgesproken flambozen/peterselie smaak.

Over de vorm was er echter geen enkele discussie: ons mooie logo op de vlag van Kattem moest uitdrukkelijk aanwezig zijn. Een matrijs werd besteld in Turkije waarmee de nodige mallen werden gemaakt.

Jeffrey en Michaël konden hun bazen overtuigen om mee in ons verhaal te stappen en zo kregen we van Belcolade alle basisproducten en mochten zij het atelier een dag gebruiken om ons Kattoems Meleken te maken.

De verkoop van de praline liep als een trein en de vraag bleek veel groter te zijn dan het aanbod, daarom wil Team Kattem de praline een paar keer per jaar produceren. Via Jeffrey kwamen we in contact met Chocolade Atelier Stuyven in Betekom www.stuyven.be– Ivan en Jasper, die Milaan San Remo won en 4de werd in het wereldkampioenschap in Leuven.

Atelier Stuyven zal niet alleen instaan voor de productie van de praline maar zorgt ook voor een prachtige nieuwe verpakking. Een mooie voor onze pralines gepersonaliseerde blikken doosje, zal voortaan onze pralines vergezellen… En het resultaat mag gezien worden en zeker gesmaakt worden.

DE MELEN

De molen te O.L.V.Lombeek wordt de tragische molen genoemd. Rond de Kattemse molen en de uitbaters zijn er eveneens zeer tragische verhalen te vertellen. Deze verhalen zijn echter te recent en te kwetsend voor de nog in leven zijnde families.

De laatste uitbater van de staakmolen te Kattem was Renatus Domenicus Van Roy geboren te BL op 14 juni 1897. Hij was gehuwd met Victorina Julia De Coster geboren te Kester op 20 mei 1892. Het gezin had drie kinderen (Henri geboren te BL op 21 juni 1926, Raymond ( Georges) geboren te BL op 23 juli 1930 en Maria (Jeanne) geboren te BL op 24 augustus 1928.

De wieken van de molen werden tijdens de 18-daagse veldtocht door de Engelsen van over de Dender stuk geschoten. Zij dachten dat de molen door de Duitsers als uitkijkpost werd gebruikt. Ik veronderstel dat dit zo was, maar ik weet het niet zeker. Kattem onderging op dat moment een zware beschieting.

Na de 18-daagse veldtocht besloot Renatus de molen verder af te breken en de ontmantelde molen te verkopen. Of er oorlogsschade werd betaald weet ik niet. Renatus bouwde in de schuur van het molenhuis een molen op drijfkracht. Renatus verdween midden de jaren 50 uit beeld. De details van dit voorval zijn gelet op de wet op de privacy niet voor publicatie vatbaar.

Na het verdwijnen van René baatte Henri (Rik van de meelen) geboren op 21/06/1926 samen met zijn moeder Victorina de molen verder uit. De activiteit werd later stopgezet wegens niet meer rendabel. Georges en Jeanne werden beiden geestesziek en verbleven tot het einde van hun leven in instellingen. Henri werkte eerst, naast zijn activiteit als molenaar en landbouwer, als bediende-boekhouder in het Brusselse. Daarna als zelfstandig fruitteler op de gronden rond de molen. Hij overleed op 28/05/2005.

Hij huwde met Yvonne, Berlindis COUSSENS geboren 3/12/35 - en heeft met haar een dochter Viviane. Na haar huwelijk verhuisde Viviane naar Halle. Viviane heeft een zoon die huis bouwde op een bouwgrond van de laatste verkaveling van het erf rond, het spijtig genoeg, afgebroken molenhuis. Het Gemeentebestuur van Roosdaal ging hier in de fout, want het was vermeld als waardevol erfgoed. Yvonne overleed op 14/12/2022 in het WZC OLV in Roosdaal.

Renatus stamde uit een molenaarsgeslacht. Zij ouders waren Henricus Constantinus Van Roy en Sophia Moriau. Zij baatten de molen aan de stampmolenstraat te Bl uit. Daarnaast was Henricus ook handelaar in granen, bloem en veevoeder. Deze molen werd overgenomen door Emilius Van Roy(Mil van Rik), Broer van Renatus. Het gezin Van Roy –Moriau telde zeven kinderen.

De voorouders van Renatus zijn ondermeer te zoeken in de molenaarsgeslachten Van Roy, Bastaerts en Baetens.