KOESJDEËL KATTEM 31 DECEMBER 2024

Koesjdiël (godsdeel) roepen is een oud gebruik in Kattem en omgeving.

Tussen 9u00 en 13u00, op oudejaarsdag 31 december, trekken kinderen van huis tot huis om hun ‘Koesjdiël’ te vragen. De kinderen bellen aan en begroeten de bewoner(s) met een vrolijke en luide ‘koesjdiël’ of een nieuwejaarslied. Als beloning geeft de bewoner de kinderen enkele eurocenten - hoe meer hoe liever. Dat geld verzamelen ze naar aloude gewoonte in een washandje.

Het begin van Koesjdiël

Een volksgebruik, een stuk van onze folklore en onze Vlaamse eigenheid, dat we in Kattem tot het einde van vorige eeuw kenden maar wat nu haast uitgestorven lijkt. Team Kattoem wil daar een stokje voor steken. Godsdeel roepen ontstond tijdens de Franse overheersing (1795-1815) wanneer de Armenzorg (de Armentafel) uit de handen van de parochiepriester werd genomen en uitbesteed aan het gemeentebestuur. Waar vroeger ‘arme families’ (slachtoffers van misoogsten, sterfgevallen, pestepidemieën, …) in putje winter letterlijk aan de Armentafel mochten passeren om eten (brood, aardappelen, rapen, winterwortelen, pastinaak, erwten, bonen, boestering, …) voor een dikke week in te slaan, was dit nu door de Fransman afgeschaft. En door honger geplaagde mensen die dat jaar tegenslagen hadden gekend, namen in de barre wintermaand dan maar het heft in eigen handen en gingen bij de ‘betere bevolking’ om hun godsdeel bedelen, veelal in groep. Veel later werd nog enkel koekebrood (denk maar aan het met ‘godsdeel roepen’ verwante ‘trick or treat’ op Halloweenavond) geld gegeven en na WO I waren de meeste roepers nog enkel kinderen die voor een washandje vol met centjes het dorp afschuimden. (bron Willy De Smedt)